فستیوال های هند و ریشه آن در فرهنگ این کشور

هند سرزمینی با فرهنگی هزاران ساله و تنوع بی نظیر هر ساله میزبان رویدادهایی است که قلب تپنده سنت ها و باورهای مردمانش را به نمایش می گذارند. فستیوال های هند نه تنها تجلی رنگارنگ آیین های مذهبی و ملی این کشور هستند بلکه فرصتی بی نظیر برای درک عمیق تر ریشه های فرهنگی و اجتماعی آن فراهم می کنند. اگر به دنبال تجربه ای اصیل از هند هستید و می خواهید بدانید چگونه این جشن ها در تار و پود زندگی مردم تنیده شده اند آشنایی با مهم ترین فستیوال های این کشور می تواند راهنمای شما باشد.

آشنایی با جشن ها و فستیوال های هند در یک نگاه

هند به دلیل تنوع بی نظیر قومیتی مذهبی و زبانی کشوری است که تقریباً در تمام طول سال میزبان جشن ها و فستیوال های متعددی است. این رویدادها بسته به منطقه مذهب و سنت های محلی اشکال گوناگونی دارند. برخی از این فستیوال ها در سطح ملی و با مشارکت گسترده مردم از ادیان مختلف برگزار می شوند در حالی که برخی دیگر بیشتر جنبه مذهبی یا منطقه ای دارند و به جامعه خاصی تعلق دارند. با این حال آنچه در همه آن ها مشترک است شور و هیجان رنگارنگی و اهمیت فرهنگی عمیق آن هاست.

تقویم هندوستان مملو از مناسبت های شاد و مذهبی است. اگرچه در هر فصلی می توان جشنی را در گوشه ای از این کشور یافت اما پاییز و اوایل زمستان به ویژه ماه های اکتبر تا ژانویه اوج فصل فستیوال ها در هند محسوب می شود. در این دوره چندین جشن بزرگ و ملی پشت سر هم برگزار می شوند که فرصت بی نظیری برای گردشگران جهت تجربه فرهنگ زنده هند فراهم می کنند.

فرهنگ و جشنواره های هند؛ تجربه ای فراموش نشدنی

فرهنگ غنی هند

فرهنگ هند آمیزه ای بی نظیر از سنت های باستانی و تأثیرات مدرن است. این کشور خانه ی ادیان اصلی جهان مانند هندوئیسم بودیسم جینیسم سیکیسم و همچنین جوامع بزرگ مسلمان و مسیحی است. هر یک از این ادیان و همچنین اقوام و مناطق مختلف مجموعه ای از آداب و رسوم زبان ها هنرها و سبک های زندگی منحصر به فرد خود را دارند. این تنوع در موسیقی رقص غذا پوشاک و معماری هند به وضوح قابل مشاهده است.

این تنوع فرهنگی نه تنها باعث همزیستی مسالمت آمیز شده بلکه منجر به تبادل و غنای هرچه بیشتر سنت ها در طول قرن ها شده است. فرهنگ هند بر پایه هایی مانند خانواده احترام به بزرگترها معنویت و اهمیت اجتماع بنا شده است. این ارزش ها در زندگی روزمره و به ویژه در برگزاری جشن ها و فستیوال ها نقش محوری دارند و آن ها را به بخش جدایی ناپذیری از هویت هندی تبدیل کرده اند.

نقش جشنواره ها در فرهنگ هند

جشنواره ها در هند صرفاً رویدادهایی برای شادی نیستند بلکه ستون های اصلی حفظ و انتقال فرهنگ و سنت ها از نسلی به نسل دیگر محسوب می شوند. آن ها به تقویت پیوندهای اجتماعی و خانوادگی کمک می کنند چرا که مردم دور هم جمع می شوند تا در آیین ها شرکت کنند غذاهای سنتی بپزند و لحظات شادی را با هم به اشتراک بگذارند. این جشن ها اغلب با تغییر فصل برداشت محصولات کشاورزی یا بزرگداشت رویدادهای مهم مذهبی و تاریخی مرتبط هستند.

نقش جشنواره ها در فرهنگ هند بسیار فراتر از جنبه های مذهبی یا تاریخی است. آن ها بستری برای نمایش هنرهای سنتی مانند موسیقی رقص نقاشی و صنایع دستی فراهم می کنند. بسیاری از فستیوال ها شامل آیین های خاصی هستند که داستان های اسطوره ای را بازگو کرده و ارزش های اخلاقی را آموزش می دهند. این جشن ها حس تعلق و هویت مشترک را در میان جوامع مختلف تقویت کرده و به حفظ میراث فرهنگی غنی هند کمک شایانی می کنند.

دلایل محبوبیت و معروفیت فستیوال های هند

فستیوال های هند به دلایل متعددی در سراسر جهان محبوبیت یافته اند. یکی از اصلی ترین دلایل تنوع بی نظیر و رنگارنگی آن هاست. هر فستیوال با آداب و رسوم موسیقی رقص ها و پوشاک خاص خود تجربه ای منحصر به فرد را ارائه می دهد که برای بازدیدکنندگان جذاب است. نمایش های آتش بازی خیره کننده تزئینات پر زرق و برق و غذاهای خوش طعم و متنوع همگی به جذابیت این رویدادها می افزایند.

علاوه بر جنبه های بصری و حسی اهمیت فرهنگی و معنوی عمیق این فستیوال ها نیز نقش مهمی در شهرت آن ها دارد. بسیاری از این جشن ها ریشه در داستان های اساطیری و باورهای مذهبی دارند که قرن هاست در هند رواج دارند. شرکت در این آیین ها نه تنها فرصتی برای مشاهده سنت های باستانی است بلکه امکان برقراری ارتباط با جنبه های معنوی فرهنگ هند را فراهم می کند. مشارکت گسترده مردم و حس اشتیاق و همبستگی که در طول این جشن ها حاکم است فضایی پرنشاط و فراموش نشدنی ایجاد می کند که گردشگران را به سوی خود جذب می کند.

برترین جشنواره های هندی

جشن دیوالی هند

دیوالی مشهور به جشنواره نورها یکی از مهم ترین و محبوب ترین فستیوال ها در هند و در میان هندوها در سراسر جهان است. این جشن معمولاً در پاییز (اکتبر یا نوامبر) برگزار می شود و نمادی از پیروزی نور بر تاریکی خیر بر شر و دانش بر جهل است. بر اساس اساطیر هندو دیوالی به مناسبت بازگشت لرد راما همسرش سیتا و برادرش لاکشمانا به آیودیا پس از ۱۴ سال تبعید جشن گرفته می شود.

در طول دیوالی مردم خانه های خود را با لامپ های روغنی کوچک (دیاس) شمع و چراغ های تزئینی روشن می کنند. خانه ها تمیز و تزئین می شوند لباس های نو پوشیده می شود و شیرینی ها و هدایا بین خانواده دوستان و همسایگان رد و بدل می شود. آتش بازی بخش جدایی ناپذیری از جشن دیوالی است و آسمان شب را نورانی می کند. الهه لاکشمی الهه ثروت و سعادت در این ایام مورد پرستش قرار می گیرد.

جشن هولی

هولی معروف به جشنواره رنگ ها یکی از پرنشاط ترین و رنگارنگ ترین فستیوال های هند است که معمولاً در اوایل بهار (مارس) برگزار می شود. این جشن نشان دهنده پایان زمستان و استقبال از بهار است و نمادی از پیروزی خیر بر شر. داستان اصلی هولی مربوط به هولیکا خواهر پادشاه شیطانی هیرانیاکاشیپو و خواهرزاده اش پراهلاد است که از پیروان وفادار لرد ویشنو بود.

شب قبل از هولی مردم با روشن کردن آتش های بزرگ (هولیکا داهان) نمادی از سوزاندن شر را به نمایش می گذارند. روز اصلی هولی روزی برای شادی و بازی است که مردم به یکدیگر رنگ های پودری (گولال) و مایع می پاشند. همه بدون توجه به سن جنسیت یا طبقه اجتماعی در این بازی شرکت می کنند. موسیقی رقص و غذاهای سنتی نیز بخش مهمی از این جشن محسوب می شوند.

جشن گانش چاتورتی

گانش چاتورتی جشنواره ای ۱۰ روزه است که به مناسبت تولد لرد گانشا خدای سر فیل برگزار می شود. گانشا به عنوان خدای عقل هوش و از بین برنده موانع مورد پرستش قرار می گیرد. این جشن به ویژه در ایالت ماهاراشترا با شکوه فراوان برگزار می شود. در طول این جشنواره که معمولاً در ماه اوت یا سپتامبر است بت های زیبا و بزرگی از گانشا ساخته شده و در خانه ها یا مکان های عمومی (پاندال ها) قرار داده می شوند.

آیین های پرستش روزانه در صبح و عصر انجام می شود. در روز پایانی جشنواره که ویسارجان نام دارد بت های گانشا در رودخانه ها دریاچه ها یا دریا غوطه ور می شوند. این عمل نمادی از بازگشت گانشا به خانه خود و چرخه خلقت و انحلال است. مراسم ویسارجان با موسیقی رقص و راهپیمایی های بزرگ همراه است و فضایی پرشور و معنوی ایجاد می کند.

جشن اونام

اونام یکی از مهم ترین جشنواره های برداشت محصول در ایالت کرالا در جنوب هند است که معمولاً در ماه اوت یا سپتامبر برگزار می شود. این جشنواره به مناسبت بازگشت سالانه پادشاه افسانه ای ماهابالی که اعتقاد بر این است در زمان او رفاه و عدالت در کرالا حکمفرما بوده جشن گرفته می شود. اونام فرصتی برای مردم کرالا است تا فرهنگ غنی و سنت های خود را به نمایش بگذارند.

آداب و رسوم اونام شامل تزئین ورودی خانه ها با فرش های گل زیبا (پوکالام) پوشیدن لباس های سنتی و تهیه یک ضیافت بزرگ و مفصل (اوناسادیا) با ۱۳ نوع غذا است که بر روی برگ موز سرو می شود. همچنین مسابقات قایق رانی مار شکل (والم کالی) رقص های سنتی مانند کاتاکالی و پولیکالی (رقص ببر) و نمایش های فرهنگی مختلف در طول این جشنواره برگزار می شود که شور و هیجان خاصی به آن می بخشد.

جشن دورگا پوجا

دورگا پوجا یکی از بزرگترین جشنواره های مذهبی هندوها به ویژه در ایالت بنگال غربی و در میان جوامع بنگالی در سراسر هند است. این جشنواره ۱۰ روزه که معمولاً در سپتامبر یا اکتبر برگزار می شود به پرستش الهه دورگا نماد قدرت الهی و پیروزی خیر بر شر اختصاص دارد. بر اساس اساطیر دورگا با شکست دادن اهریمن گاومیش شکل ماهیشاسورا جهان را از نابودی نجات داد.

در طول دورگا پوجا بت های بزرگ و زیبایی از الهه دورگا به همراه فرزندانش (لاکشمی ساراسواتی گانشا و کارتیکیا) در پاندال های هنری و موقتی نصب می شوند. مردم برای پرستش دعا و شرکت در برنامه های فرهنگی مانند موسیقی رقص و نمایش به این پاندال ها می روند. چند روز پایانی جشنواره از اهمیت ویژه ای برخوردارند و با مراسم غوطه ور کردن بت ها در آب به پایان می رسد که نمادی از بازگشت الهه به خانه خود است.

جشن ناوراتری

ناوراتری به معنی «نه شب» جشنواره ای است که در طول نه شب و ده روز در پاییز (سپتامبر یا اکتبر) به پرستش نه شکل الهه دورگا اختصاص دارد. این جشنواره در مناطق مختلف هند به شیوه های متفاوتی برگزار می شود اما هدف اصلی آن بزرگداشت قدرت الهی و جنبه های مختلف الهه مادر است. در برخی مناطق هر شب به یکی از اشکال الهه اختصاص دارد و آیین های خاصی انجام می شود.

در ایالت گجرات ناوراتری با رقص های پر انرژی و سنتی مانند گاربا و داندیا راس جشن گرفته می شود که مردم با لباس های رنگارنگ و چوب های تزئین شده دور هم جمع می شوند و به رقص می پردازند. روزه گرفتن نیز بخش مهمی از ناوراتری برای بسیاری از هندوها است که به پاکسازی بدن و روح کمک می کند. روز دهم جشنواره با نام دسرا یا ویجایاداشامی شناخته می شود و نمادی از پیروزی نهایی خیر بر شر است.

جشن رکشا بندان

رکشا بندان یا راخی جشنواره ای زیبا و معنوی است که پیوند عشق و وظیفه بین خواهران و برادران را جشن می گیرد. این جشن در روز ماه کامل ماه شروانا در تقویم هندو (معمولاً در ماه اوت) برگزار می شود. در این روز خواهران با انجام مراسم آرتی و گذاشتن تیلاک بر پیشانی برادران خود بندی مقدس به نام راخی را بر مچ دست آن ها می بندند.

بستن راخی نمادی از عشق خواهر و دعای او برای سلامتی سعادت و طول عمر برادر است. در مقابل برادر متعهد می شود که همیشه از خواهر خود محافظت کند و در کنار او باشد. این جشن نه تنها بین خواهران و برادران خونی بلکه بین پسران و دخترانی که رابطه خواهر و برادری معنوی دارند نیز برگزار می شود و به تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی کمک می کند.

جشن ماکار سانکرانتی

ماکار سانکرانتی یک جشنواره برداشت محصول و آغاز سال نو خورشیدی در برخی مناطق هند است که هر ساله در ۱۴ ژانویه برگزار می شود. این روز نشان دهنده حرکت خورشید به برج جدی (ماکار) و پایان زمستان و آغاز بهار است. این جشنواره در مناطق مختلف هند با نام ها و آداب و رسوم متفاوتی شناخته می شود مانند پونگال در جنوب و لوری در شمال.

آیین های ماکار سانکرانتی شامل حمام کردن در رودخانه های مقدس انجام پوجا (عبادت) دادن صدقه و خیرات و تهیه غذاهای سنتی است که اغلب با کنجد و شکر قهوه ای تهیه می شوند. پرواز بادبادک ها نیز یکی از فعالیت های محبوب در این روز به ویژه در ایالت گجرات است که آسمان را پر از رنگ می کند. این جشن به اهمیت کشاورزی و چرخه طبیعت در فرهنگ هند اشاره دارد.

جشن جان ماشتامی

جان ماشتامی جشنواره ای است که به مناسبت تولد لرد کریشنا یکی از محبوب ترین خدایان در آیین هندو برگزار می شود. کریشنا هشتمین تجسم (آواتار) لرد ویشنو است. این جشن در روز هشتم (اشتامی) دو هفته تاریک ماه بهدراپادا در تقویم هندو (معمولاً در ماه اوت یا سپتامبر) برگزار می شود.

مراسم جان ماشتامی به ویژه در شهرهای ماتورا و ورینداوان که محل تولد و دوران کودکی کریشنا هستند با شکوه فراوان برگزار می شود. پیروان کریشنا در این روز روزه می گیرند و آن را در نیمه شب لحظه تولد کریشنا می شکنند. بازدید از معابد دعا و سرودخوانی و بازسازی صحنه هایی از زندگی کریشنا (جونکی ها) از جمله فعالیت های این روز است. کودکان اغلب لباس کریشنا کوچک را می پوشند و در جشن ها شرکت می کنند.

عید فطر

عید فطر یکی از مهم ترین اعیاد برای جامعه مسلمان بزرگ هند است. این جشن پایان ماه مبارک رمضان ماه روزه داری را نشان می دهد. مسلمانان هند این عید را با شور و نشاط فراوان جشن می گیرند و نمادی از شکرگزاری برای توفیق در روزه داری و خودسازی است.

در روز عید فطر مسلمانان لباس های نو و تمیز می پوشند و در نماز عید فطر که به صورت جماعت در مساجد یا فضاهای باز برگزار می شود شرکت می کنند. پس از نماز مردم به دیدار خانواده دوستان و همسایگان می روند تا تبریک بگویند و شیرینی و غذاهای سنتی رد و بدل کنند. دادن زکات فطره به نیازمندان نیز بخشی مهم از این عید است. کودکان از بزرگترها عیدی (هدیه نقدی) دریافت می کنند و شادی می کنند.

کریسمس

کریسمس جشن تولد عیسی مسیح اگرچه ریشه در مسیحیت دارد اما در هند به عنوان یک جشنواره فرهنگی نیز شناخته می شود و توسط بسیاری از مردم صرف نظر از مذهبشان جشن گرفته می شود. این جشن در ۲۵ دسامبر برگزار می شود و فضای شهرها به ویژه در مناطقی با جمعیت مسیحی قابل توجه مانند گوا کرالا و پوندیچری حال و هوای خاصی پیدا می کند.

در کریسمس کلیساها تزئین و روشن می شوند و مراسم ویژه برگزار می کنند. مردم درخت کریسمس را تزئین کرده و هدایا رد و بدل می کنند. بابانوئل برای کودکان هدیه می آورد. مغازه ها و مراکز خرید نیز با تزئینات کریسمسی آراسته می شوند. کریسمس در هند فرصتی برای همزیستی و شادی مشترک میان جوامع مختلف است.

کوم میلا – جشنواره بزرگ زیارتی در هندوئیسم

کوم میلا یکی از بزرگترین و مقدس ترین جشنواره های زیارتی در آیین هندو است که هر چهار سال یک بار در یکی از چهار مکان مقدس در کنار رودخانه های مقدس برگزار می شود: پرایاگراج (الله آباد) هاریدوار ناشیک و اوجین. این جشنواره میلیون ها زائر هندو را از سراسر جهان جذب می کند.

بخش اصلی مراسم کوم میلا غسل در آب مقدس رودخانه در زمان های خاص و مبارک است. هندوها اعتقاد دارند که غسل در این آب ها در زمان کوم میلا می تواند گناهان آن ها را پاک کرده و به رستگاری (موکشا) منجر شود. این جشنواره همچنین شامل سخنرانی های مذهبی توسط قدیسان و رهبران معنوی مراسم عبادی و توزیع غذا میان فقرا است و تجربه ای عمیقاً معنوی و اجتماعی محسوب می شود.

جشنواره هورنبیل – جشنواره جشنواره ها

جشنواره هورنبیل یک جشنواره فرهنگی ۱۰ روزه است که هر ساله از ۱ تا ۱۰ دسامبر در ایالت ناگالند در شمال شرق هند برگزار می شود. این جشنواره به نام پرنده هورنبیل که در فولکلور قبایل ناگالند از جایگاه ویژه ای برخوردار است نامگذاری شده است. هورنبیل به دلیل نمایش تنوع و غنای فرهنگی ۱۷ قبیله ناگالند به «جشنواره جشنواره ها» معروف است.

هدف اصلی هورنبیل احیای حفاظت و نمایش سنت های قبیله ای باستانی ناگالند است. در این جشنواره قبایل مختلف لباس های سنتی خود را پوشیده و رقص ها آهنگ ها بازی ها و هنرهای رزمی سنتی خود را به نمایش می گذارند. همچنین نمایشگاه های صنایع دستی غذاهای محلی و مسابقات مختلف برگزار می شود. این جشنواره فرصتی بی نظیر برای بازدیدکنندگان فراهم می کند تا با فرهنگ منحصر به فرد و زندگی قبایل ناگالند آشنا شوند.

مشهورترین فستیوال های هند کدام هستند؟

مشهورترین فستیوال های هند شامل دیوالی (جشنواره نورها) هولی (جشنواره رنگ ها) دسرا ناوراتری دورگا پوجا گانش چاتورتی عید فطر و کریسمس هستند که با شکوه و هیجان فراوان برگزار می شوند.

جشنواره هایی از هند در سراسر جهان مشهور هستند کدام اند؟

جشنواره هایی مانند دیوالی هولی اونام دورگا پوجا و دسرا به دلیل ماهیت رنگارنگ و اهمیت فرهنگی علاوه بر هند در میان جوامع هندی در سراسر جهان نیز شهرت و محبوبیت دارند.

کدام جشنواره های معروف هند توسط همه جوامع جشن گرفته می شوند؟

برخی جشنواره ها مانند دیوالی و کریسمس و همچنین رویدادهایی مانند نمایشگاه شتر پوشکار و جشنواره های ملی مثل روز استقلال و روز جمهوری اغلب با مشارکت گسترده مردم از جوامع و مذاهب مختلف هند جشن گرفته می شوند.

جشنواره های معروف جنوب هند کدام هستند؟

در جنوب هند جشنواره هایی مانند اونام (در کرالا) و پونگال (در تامیل نادو) که هر دو جشنواره های برداشت محصول هستند از اهمیت و شهرت بالایی برخوردارند و با آداب و رسوم خاص منطقه برگزار می شوند.

کدام فستیوال هند در فصل بهار برگزار می شود؟

جشنواره هولی معروف به جشنواره رنگ ها یکی از مشهورترین فستیوال های هند است که معمولاً در اوایل فصل بهار و با شور و هیجان فراوان در سراسر کشور برگزار می شود و نویدبخش آغاز این فصل است.

جشنواره های ملی هند چیست؟

جشنواره های ملی هند که در سراسر کشور جشن گرفته می شوند شامل روز استقلال (۱۵ اوت) روز جمهوری (۲۶ ژانویه) و گاندی جایانتی (۲ اکتبر زادروز مهاتما گاندی) هستند و جنبه میهن پرستانه دارند.

جشن دیوالی هند چیست؟

دیوالی جشنواره نورها در هند است که نماد پیروزی نور بر تاریکی و خیر بر شر می باشد. مردم خانه ها را با چراغ و شمع تزئین کرده لباس نو می پوشند شیرینی رد و بدل می کنند و آتش بازی می کنند. این جشن معمولاً در اکتبر یا نوامبر است.

جشن دیوالی در چه کشورهایی برگزار می شود؟

جشن دیوالی علاوه بر هند در کشورهای دیگری که جمعیت قابل توجهی از هندوها یا مهاجران هندی دارند نیز برگزار می شود؛ از جمله نپال سری لانکا مالزی سنگاپور فیجی بریتانیا آمریکا و کانادا.

تم های جشن نور هند چیست؟

تم های اصلی جشن نور (دیوالی) در هند شامل پیروزی نور بر تاریکی خیر بر شر دانش بر جهل و امید بر ناامیدی است. این جشن همچنین با پرستش الهه لاکشمی برای سعادت و رفاه مرتبط است.