جلسات مشاوره طلاق چند جلسه است؟

جلسات مشاوره طلاق توافقی معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه طول می کشد و باید ظرف مدت ۴۵ روز کاری به اتمام برسد تا گواهی عدم انصراف از طلاق صادر شود. این جلسات، که با هدف کاهش آسیب ها و تلاش برای سازش برگزار می شوند، بخش جدایی ناپذیری از فرآیند قانونی طلاق توافقی در ایران هستند و حضور در آن ها برای زوجین اجباری است.

فرآیند طلاق، چه به صورت توافقی و چه به صورت یک طرفه، از پیچیدگی های عاطفی، روانی و قانونی خاص خود برخوردار است. در سال های اخیر، قانون گذار ایران با هدف کاهش آمار طلاق و حمایت از بنیان خانواده، شرکت در جلسات مشاوره پیش از طلاق را برای زوجین اجباری کرده است. این گام قانونی، نه تنها یک الزام اداری، بلکه فرصتی برای زوجین است تا با نگاهی عمیق تر به مشکلات خود، تصمیمی آگاهانه برای آینده شان بگیرند. بسیاری از زوجین که در این مسیر قرار می گیرند، با این پرسش مهم روبرو هستند که جلسات مشاوره طلاق چند جلسه است؟ و این فرآیند دقیقاً چگونه پیش می رود. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و کامل، به تمامی جزئیات مربوط به تعداد، روند، هزینه ها و ابهامات جلسات مشاوره قبل از طلاق می پردازد تا شما را با اطلاعاتی موثق و همدلانه، برای طی کردن این فرآیند آماده سازد.

چرا مشاوره قبل از طلاق اهمیت دارد؟

مشاوره پیش از طلاق فراتر از یک الزام قانونی، نقش حیاتی در سلامت روان زوجین و فرزندانشان دارد. بسیاری از افراد تصور می کنند هدف اصلی این جلسات صرفاً منصرف کردن زوجین از طلاق است، در حالی که این تنها بخشی از اهداف جامع و عمیق تر آن است. این جلسات فضایی امن و بی طرف را فراهم می کنند تا زوجین بتوانند با کمک یک متخصص، به ریشه یابی مشکلات بپردازند و ابعاد مختلف تصمیم خود را بسنجند.

از منظر روانی، طلاق می تواند تجربه ای پرفشار و آسیب زا باشد که با احساساتی مانند خشم، غم، اضطراب و گناه همراه است. حضور در جلسات مشاوره به زوجین کمک می کند تا این هیجانات را مدیریت کنند، مهارت های ارتباطی خود را بهبود بخشند و حتی در صورت جدایی، بتوانند با یکدیگر برای مسائل مربوط به فرزندان و آینده ارتباطی سازنده و کمتر تنش زا داشته باشند. از دیدگاه حقوقی نیز، این جلسات تضمین می کنند که تصمیم به طلاق بر پایه آگاهی کامل و بررسی همه جانبه صورت گرفته و حقوق طرفین، به ویژه حقوق فرزندان، مورد توجه قرار گیرد. مشاوره پیش از طلاق، در واقع، یک سرمایه گذاری برای آینده ای سالم تر، چه با تداوم زندگی مشترک و چه با جدایی مسئولانه است.

جلسات مشاوره طلاق چند جلسه است؟ (پاسخ اصلی و جامع)

یکی از اصلی ترین سوالات زوجین در مسیر طلاق توافقی، درک تعداد و مدت زمان جلسات مشاوره اجباری است. این بخش به تفصیل به پاسخ این پرسش و عوامل مؤثر بر آن می پردازد.

قانون چه می گوید؟

بر اساس ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده، تمامی متقاضیان طلاق توافقی ملزم به شرکت در جلسات مشاوره هستند. این جلسات باید ظرف مدت ۴۵ روز کاری به پایان برسند. تعداد معمول جلسات مشاوره طلاق بین ۳ تا ۵ جلسه است. این بازه ۴۵ روزه به مشاور و زوجین این فرصت را می دهد که با حوصله و دقت به بررسی جوانب مختلف بپردازند و تصمیمات عجولانه گرفته نشود. این قانون انعطاف پذیری لازم را نیز برای مشاوران فراهم می کند تا در صورت نیاز به بررسی عمیق تر، تعداد جلسات را افزایش دهند، البته در چارچوب همان بازه زمانی مشخص.

عوامل مؤثر بر تعداد جلسات مشاوره طلاق

تعداد دقیق جلسات مشاوره طلاق می تواند تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گیرد که در ادامه به برخی از مهمترین آن ها اشاره می شود:

1. شدت و پیچیدگی اختلافات زوجین: هرچه اختلافات عمیق تر و پیچیده تر باشند، ممکن است به جلسات بیشتری برای ریشه یابی و تلاش برای حل و فصل نیاز باشد.
2. میزان تمایل به سازش و نظر مشاور متخصص: اگر زوجین یا حتی یکی از آن ها تمایل به سازش داشته باشند، مشاور می تواند با برگزاری جلسات بیشتر، راهکارهای بازگشت به زندگی مشترک را بررسی کند. تشخیص مشاور نیز در تعیین تعداد جلسات نقش کلیدی دارد.
3. وجود یا عدم وجود فرزند مشترک: در صورت وجود فرزند، مباحث مربوط به حضانت، نفقه و آینده روانی فرزندان زمان بیشتری را به خود اختصاص می دهد و ممکن است تعداد جلسات را افزایش دهد.
4. میزان آمادگی روانی زوجین برای گفتگو و پذیرش: اگر زوجین در ابتدا مقاومت زیادی در برابر گفتگو داشته باشند یا آمادگی روانی کافی برای پذیرش مسائل را نداشته باشند، ممکن است مشاور به جلسات بیشتری برای ایجاد این آمادگی نیاز داشته باشد.

مدت زمان تقریبی هر جلسه مشاوره چقدر است؟

بر اساس عرف و استانداردهای مراکز مشاوره، مدت زمان تقریبی هر جلسه مشاوره طلاق معمولاً بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه است. این زمان به مشاور اجازه می دهد تا با هر یک از زوجین یا هر دو به صورت مشترک به گفتگو بپردازد و ابعاد مختلف پرونده را بررسی کند. البته در برخی موارد و با تشخیص مشاور، ممکن است زمان جلسه کمی کمتر یا بیشتر از این حد باشد، اما میانگین استاندارد همان ۴۵ تا ۶۰ دقیقه است.

روند کلی جلسات مشاوره طلاق: از آغاز تا پایان

جلسات مشاوره طلاق معمولاً یک روند مشخص را دنبال می کنند تا اطمینان حاصل شود که تمامی جنبه های مورد نیاز بررسی شده اند:

• جلسه اول (آشنایی و ارزیابی اولیه): در این جلسه، مشاور با زوجین آشنا می شود، اطلاعات اولیه را جمع آوری می کند و به بررسی دلایل درخواست طلاق و سابقه اختلافات می پردازد. هدف، درک عمیق از وضعیت موجود و ارزیابی پتانسیل سازش است.

• جلسات میانی (ریشه یابی و مهارت آموزی): در این جلسات، مشاور با استفاده از تکنیک های روانشناسی به ریشه یابی مشکلات می پردازد، مهارت های ارتباطی زوجین را مورد بررسی قرار می دهد و تلاش می کند تا راه حل هایی برای حل تعارضات ارائه دهد. این مراحل شامل گفتگوهای جداگانه با هر یک از زوجین و جلسات مشترک برای تمرین مهارت های ارتباطی می شود.

• جلسات پایانی (تصمیم گیری و برنامه ریزی): در صورت عدم سازش، مشاور به زوجین کمک می کند تا با پذیرش واقعیت جدایی، برای آینده پس از طلاق برنامه ریزی کنند. این برنامه ریزی شامل توافقات مربوط به فرزندان، مدیریت هیجانات و آماده سازی برای شروع فصل جدیدی از زندگی است. در نهایت، مشاور بر اساس نتایج جلسات، گواهی عدم انصراف از طلاق یا گواهی سازش را صادر می کند.

مراحل گام به گام مشاوره طلاق توافقی: از ثبت نام تا دریافت گواهی

فرآیند مشاوره طلاق توافقی یک مسیر مشخص و قانونی است که زوجین باید آن را مرحله به مرحله طی کنند. آشنایی با این مراحل به کاهش سردرگمی و افزایش سرعت در انجام امور کمک ش می کند.

ثبت نام در سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی طلاق)

اولین گام برای شروع فرآیند مشاوره طلاق توافقی، ثبت نام در سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی طلاق) است. این سامانه توسط سازمان بهزیستی کشور راه اندازی شده و وظیفه نوبت دهی و ارجاع زوجین به مراکز مشاوره را بر عهده دارد.

1. نحوه ثبت نام: زوجین باید به صورت آنلاین وارد سامانه شوند و با وارد کردن اطلاعات هویتی و مشخصات فردی، درخواست خود را ثبت کنند. در این مرحله، باید دلایل کلی درخواست طلاق نیز به صورت مختصر ذکر شود.

2. تکمیل اطلاعات: پس از ثبت نام اولیه، اطلاعات جزئی تری مانند آدرس محل سکونت، اطلاعات تماس و دلایل اصلی اختلافات از زوجین خواسته می شود. دقت در تکمیل این اطلاعات برای تسریع در روند ارجاع ضروری است.

3. نکات مهم: هر دو زوج باید به صورت مشترک یا جداگانه در سامانه ثبت نام کنند. سامانه پس از بررسی اولیه، تاریخ و زمان مراجعه به یکی از مراکز مشاوره را تعیین و به آن ها ابلاغ می کند.

ارجاع به مراکز مشاوره مورد تایید بهزیستی

پس از ثبت نام در سامانه تصمیم و تعیین وقت، زوجین به یکی از مراکز مشاوره طلاق که تحت نظارت سازمان بهزیستی هستند، ارجاع داده می شوند. این مراکز شامل:

• مراکز دولتی: که عمدتاً توسط خود سازمان بهزیستی اداره می شوند و ممکن است هزینه های کمتری داشته باشند.

• مراکز خصوصی تحت نظارت: این مراکز خصوصی هستند اما فعالیت آن ها تحت نظارت و با مجوز سازمان بهزیستی صورت می گیرد.

برای انتخاب مرکز مناسب، معمولاً زوجین بر اساس محل سکونت یا اولویت های شخصی خود می توانند انتخاب هایی داشته باشند. لیست مراکز مشاوره معتبر در هر شهر از طریق سامانه تصمیم یا سایت بهزیستی قابل دسترسی است.

شرکت در جلسات مشاوره طلاق

پس از ارجاع، مرحله اصلی، یعنی شرکت در جلسات مشاوره آغاز می شود. این مرحله نیازمند آمادگی و صداقت از سوی زوجین است.

1. آمادگی برای حضور: برای حضور در جلسات، معمولاً نیازی به مدارک خاصی نیست، اما همراه داشتن کارت ملی و اطلاعاتی درباره تاریخ ازدواج، تعداد فرزندان و شغل طرفین می تواند مفید باشد. مهم تر از مدارک، آمادگی ذهنی برای گفتگو و مشارکت فعال است.

2. چه انتظاراتی از جلسات داشته باشیم؟ در این جلسات، مشاور به صحبت های هر دو طرف گوش می دهد، تلاش می کند تا ریشه های اختلاف را پیدا کند و راه حل هایی برای بهبود وضعیت ارائه دهد. جلسات ممکن است به صورت فردی یا مشترک برگزار شوند. اصل محرمانگی اطلاعات در این جلسات رعایت می شود و مشاور متعهد به حفظ اطلاعات شخصی زوجین است.

3. در جلسات مشاوره طلاق چه بگوییم؟ صادقانه و شفاف صحبت کردن از مشکلات، احساسات و انتظارات، کلید موفقیت در این جلسات است. از کتمان حقایق یا اغراق در بیان مشکلات خودداری کنید. به جای متهم کردن طرف مقابل، روی احساسات و نیازهای خود تمرکز کنید. برای مثال، به جای گفتن تو همیشه بی مسئولیتی، بگویید من احساس می کنم نیازهایم در این زمینه برآورده نمی شود. این رویکرد به مشاور کمک می کند تا تحلیل دقیق تری داشته باشد و راهکارهای مؤثرتری ارائه دهد.

صدور گواهی عدم انصراف از طلاق یا سازش

پس از اتمام جلسات مشاوره (حداقل ۳ و حداکثر ۵ جلسه در بازه ۴۵ روز کاری)، مشاور بر اساس نتایج به دست آمده، یکی از دو گواهی زیر را صادر می کند:

• گواهی عدم انصراف از طلاق: اگر مشاور تشخیص دهد که اختلافات زوجین ریشه ای است و راهی برای سازش وجود ندارد، این گواهی صادر می شود. این گواهی شرط اصلی برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در مراجع قضایی است.

• گواهی سازش: در صورتی که زوجین موفق به حل اختلافات خود شوند و تصمیم به ادامه زندگی مشترک بگیرند، گواهی سازش صادر می شود و فرآیند طلاق متوقف می گردد.

اعتبار گواهی عدم انصراف از طلاق معمولاً سه ماه از تاریخ صدور است. پس از دریافت این گواهی، زوجین می توانند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست طلاق توافقی خود را ثبت کنند و مراحل قانونی بعدی را پیگیری نمایند.

اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق: چرا و از چه زمانی؟

اجباری شدن جلسات مشاوره قبل از طلاق، یکی از تغییرات مهم در قوانین خانواده ایران در سال های اخیر است. این اقدام قانونی، ریشه در دلایل و اهداف مشخصی دارد که درک آن ها می تواند به زوجین در مواجهه با این فرآیند کمک کند.

پیشینه و دلایل قانونی اجباری شدن مشاوره طلاق

مقررات مربوط به اجباری شدن مشاوره پیش از طلاق توافقی، از آذرماه ۱۳۹۷ به صورت سراسری در کشور اجرایی شد. پیش از این تاریخ، داوری خانوادگی به عنوان جایگزینی برای مشاوره وجود داشت، اما با توجه به عدم کارایی لازم و افزایش بی رویه آمار طلاق، قانونگذار به این نتیجه رسید که نیاز به رویکردی جامع تر و تخصصی تر است. هدف اصلی از این اجبار، فراهم آوردن فرصتی برای بازبینی تصمیم طلاق و تلاش برای حفظ کانون خانواده در مواردی است که امکان سازش وجود دارد.

هدف قانونگذار از اجباری کردن مشاوره طلاق

اجباری شدن جلسات مشاوره طلاق، تنها یک مانع در مسیر جدایی نیست، بلکه اهداف بلندمدت و مهمی را دنبال می کند:

• کاهش آمار طلاق: با فراهم آوردن فرصتی برای بررسی عمیق مشکلات و ارائه راهکارهای احتمالی، امید می رود که تعداد طلاق ها کاهش یابد.

• تصمیم گیری آگاهانه: مشاوران به زوجین کمک می کنند تا با اطلاعات کامل تر و بینش عمیق تر، تصمیم به طلاق بگیرند یا از آن منصرف شوند.

• کاهش آسیب های اجتماعی و روانی: طلاق، به ویژه برای فرزندان، آسیب های روانی جدی به همراه دارد. جلسات مشاوره تلاش می کنند تا این آسیب ها را به حداقل برسانند و راهکارهایی برای مدیریت بهتر وضعیت پس از جدایی ارائه دهند.

• آموزش مهارت های زندگی: حتی اگر طلاق قطعی شود، این جلسات می توانند مهارت های لازم برای سازگاری با شرایط جدید و بهبود روابط با فرزندان را به زوجین آموزش دهند.

تبعات عدم حضور در جلسات مشاوره طلاق

حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی، همانطور که اشاره شد، اجباری است. عدم حضور هر یک از زوجین در این جلسات، تبعات مشخصی دارد:

1. عدم امکان ثبت دادخواست: بدون دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از مرکز مشاوره، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی از ثبت دادخواست طلاق توافقی خودداری خواهند کرد.

2. طولانی شدن فرآیند: در صورت عدم حضور یکی از طرفین، ممکن است فرآیند به تعویق بیفتد و نیاز به پیگیری های قانونی برای الزام به حضور یا طی کردن مسیرهای جایگزین باشد.

بنابراین، برای جلوگیری از اتلاف وقت و مشکلات احتمالی، حضور منظم و فعال در این جلسات ضروری است.

آیا وکیل می تواند به جای زوجین در جلسات مشاوره طلاق شرکت کند؟

یکی از ابهامات رایج برای زوجین این است که آیا وکیل آن ها می تواند در جلسات مشاوره طلاق شرکت کند و نیازی به حضور خود آن ها نیست؟

بر اساس قانون، هدف اصلی جلسات مشاوره، گفتگو و تعامل مستقیم زوجین با مشاور است. بنابراین، وکیل نمی تواند به جای زوجین در تمامی جلسات مشاوره حضور یابد. حضور فیزیکی خود زوجین در این جلسات الزامی است.

البته، حضور وکیل در کنار زوجین و ارائه مشاوره های حقوقی پیش و پس از جلسات مشاوره، یا در مراحل بعدی دادگاه، بسیار توصیه می شود و می تواند روند را تسهیل کند، اما نقش وکیل جایگزین حضور فیزیکی خود زوجین در جلسات مشاوره نیست.

هزینه جلسات مشاوره طلاق چقدر است و چه کسی پرداخت می کند؟

یکی دیگر از نگرانی های رایج در خصوص جلسات مشاوره طلاق، میزان هزینه ها و نحوه پرداخت آن است. شفافیت در این زمینه می تواند به زوجین کمک کند تا با آمادگی بیشتری این مراحل را طی کنند.

تعرفه سالیانه مشاوره طلاق

هزینه هر جلسه مشاوره طلاق، بر اساس تعرفه هایی که هر ساله توسط سازمان بهزیستی کشور و قوه قضائیه تعیین و ابلاغ می شود، مشخص می گردد. این تعرفه ها ممکن است هر سال تغییر کنند. به عنوان مثال، در سال های اخیر، هزینه هر جلسه مشاوره برای هر یک از زوجین در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بوده است. این مبلغ بسته به نوع مرکز مشاوره (دولتی یا خصوصی تحت نظارت) و خدمات ارائه شده ممکن است کمی متغیر باشد. لازم است قبل از شروع جلسات، از تعرفه دقیق مرکز مورد نظر آگاهی پیدا کنید.

مسئول پرداخت هزینه مشاوره طلاق

قانون، شخص خاصی را به عنوان مسئول پرداخت هزینه جلسات مشاوره طلاق تعیین نکرده است. این موضوع کاملاً توافقی است و بر عهده خود زوجین است که تصمیم بگیرند چه کسی این هزینه را پرداخت کند یا چگونه آن را بین خود تقسیم کنند. در اکثر موارد، زوجین به صورت مشترک این هزینه را پرداخت می کنند، یا بر اساس توافق قبلی، یکی از طرفین مسئولیت پرداخت را بر عهده می گیرد. این توافق باید پیش از شروع جلسات انجام شود تا از بروز هرگونه اختلاف نظر در آینده جلوگیری گردد.

امکان مشاوره رایگان یا دولتی برای طلاق وجود دارد؟

بله، در برخی شرایط خاص، امکان دریافت مشاوره طلاق به صورت رایگان یا با هزینه کمتر نیز وجود دارد. این امکانات عموماً از طریق سازمان ها و نهادهای دولتی ارائه می شوند:

• مراکز بهزیستی دولتی: برخی از مراکز مشاوره تابعه سازمان بهزیستی، به ویژه در مناطق محروم یا برای افراد کم توان مالی، ممکن است خدمات مشاوره ای را به صورت رایگان یا با تعرفه های بسیار پایین تر ارائه دهند. برای آگاهی از این امکان، لازم است با اداره بهزیستی منطقه خود تماس بگیرید.

• مراکز مددکاری اجتماعی: برخی مراکز مددکاری اجتماعی و کلینیک های وابسته به نهادهای حمایتی نیز ممکن است خدمات مشاوره ای رایگان یا تخفیف دار ارائه دهند.

برای بهره مندی از این خدمات، معمولاً نیاز به بررسی وضعیت مالی و احراز شرایط خاص توسط سازمان مربوطه است.

در جلسات مشاوره طلاق چه مسائلی بررسی می شود؟ (محتوای جلسات)

جلسات مشاوره طلاق فرصتی است برای واکاوی عمیق مشکلات و رسیدن به درکی جامع از وضعیت فعلی رابطه. مشاوران تلاش می کنند تا فراتر از دلایل ظاهری، به ریشه های اصلی اختلافات بپردازند و راهکارهای مناسب را ارائه دهند.

محتوای این جلسات به صورت کلی شامل موارد زیر است:

1. بررسی ریشه ای مشکلات و اختلافات زناشویی: مشاور با دقت به صحبت های هر دو طرف گوش می دهد تا الگوهای رفتاری ناکارآمد، سوءتفاهم ها، و تعارضات پنهان را شناسایی کند. این بخش می تواند شامل بررسی تاریخچه رابطه، نقاط عطف مهم و تغییرات ایجاد شده در طول زمان باشد.

2. تلاش برای حل تعارضات و ایجاد مهارت های ارتباطی: در بسیاری از موارد، ریشه اختلافات در ضعف مهارت های ارتباطی نهفته است. مشاور به زوجین کمک می کند تا روش های صحیح گوش دادن فعال، ابراز احساسات بدون پرخاشگری، و مذاکره برای رسیدن به راه حل های مشترک را بیاموزند.

3. بحث در مورد حضانت فرزندان، نفقه و مهریه (از منظر روانی و توافقی): با وجود اینکه این مسائل دارای ابعاد حقوقی هستند، در جلسات مشاوره از منظر روانی و با هدف رسیدن به توافقات منطقی و کمتر آسیب زا مورد بحث قرار می گیرند. مشاور به زوجین کمک می کند تا تصمیماتی بگیرند که در وهله اول منافع فرزندان را تامین کند و در عین حال، عدالت و انصاف را در مورد مسائل مالی رعایت کند.

4. برنامه ریزی برای زندگی پس از طلاق (به ویژه با حضور فرزندان): اگر تصمیم به طلاق قطعی شود، مشاور به زوجین کمک می کند تا برای زندگی مستقل پس از جدایی برنامه ریزی کنند. این شامل نحوه تعامل با یکدیگر به عنوان والدین، تقسیم وظایف پدری و مادری، و چگونگی حمایت عاطفی از فرزندان می شود.

5. مدیریت هیجانات و سوگ طلاق: طلاق یک نوع سوگ است که با احساسات پیچیده ای همراه است. مشاور به زوجین کمک می کند تا با هیجانات منفی مانند خشم، غم، حسرت و ناامیدی کنار بیایند و راهکارهای سالم برای عبور از این دوران را بیاموزند. این بخش به ویژه برای آماده سازی هر دو نفر برای یک شروع جدید و سازگارتر اهمیت دارد.

مزایای واقعی شرکت در جلسات مشاوره طلاق (فراتر از الزام قانونی)

با وجود اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق، این فرآیند فواید و مزایای قابل توجهی دارد که فراتر از صرف یک الزام قانونی است. شرکت فعال و صادقانه در این جلسات می تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی زوجین، چه در صورت سازش و چه در صورت جدایی، بگذارد.

برخی از مهمترین مزایای واقعی شرکت در جلسات مشاوره طلاق عبارتند از:

• کاهش آسیب های روانی برای زوجین و فرزندان: طلاق یک رویداد آسیب زا است که می تواند استرس، اضطراب و افسردگی را به دنبال داشته باشد. مشاوره به زوجین کمک می کند تا با این هیجانات به شیوه ای سالم برخورد کنند و از تشدید آسیب های روانی جلوگیری شود. همچنین، با آموزش نحوه تعامل سازنده والدین پس از جدایی، آسیب به فرزندان به حداقل می رسد.

• تصمیم گیری آگاهانه تر و جلوگیری از تصمیمات عجولانه: در فضای پرفشار طلاق، تصمیمات عجولانه و هیجانی رایج است. مشاور فضایی آرام و بی طرف را فراهم می کند تا زوجین بتوانند با تفکر عمیق و منطقی، تمامی گزینه ها را بسنجند و تصمیمی بگیرند که واقعاً به نفع آن ها و فرزندانشان باشد.

• مدیریت بهتر و صلح آمیزتر فرآیند طلاق: حتی اگر جدایی اجتناب ناپذیر باشد، مشاوره به زوجین کمک می کند تا این فرآیند را به شیوه ای صلح آمیزتر و با خصومت کمتر مدیریت کنند. این امر به ویژه در مواردی که فرزند مشترک وجود دارد، برای حفظ سلامت روانی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

• فرصتی برای التیام و شروعی دوباره: مشاوره می تواند به زوجین کمک کند تا زخم های عاطفی ناشی از رابطه را التیام بخشند، از اشتباهات گذشته درس بگیرند و با ذهنی آماده تر وارد فاز جدیدی از زندگی خود شوند. این فرآیند می تواند به رشد شخصی و افزایش خودآگاهی منجر شود.

• آموزش مهارت های لازم برای زندگی مستقل پس از طلاق: مشاور می تواند به افراد کمک کند تا مهارت های جدیدی مانند مدیریت مالی مستقل، ارتباط موثر با همسر سابق (در صورت وجود فرزند) و چگونگی ایجاد یک شبکه حمایتی را بیاموزند. این مهارت ها برای بازسازی زندگی پس از طلاق ضروری هستند.

مشاوره طلاق یک طرفه (تکلیف مشاوره در این نوع طلاق)

تا اینجا عمدتاً درباره مشاوره در طلاق توافقی صحبت کردیم که هر دو زوج برای جدایی به توافق رسیده اند. اما در مواردی که طلاق به درخواست یک طرف (زوج یا زوجه) انجام می شود، تکلیف شرکت در جلسات مشاوره چگونه است؟

در طلاق یک طرفه، وضعیت کمی متفاوت است:

1. طلاق به درخواست زوج (مرد): در این نوع طلاق، مرد می تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات دلایل موجه برای طلاق، یا حتی بدون ارائه دلیل موجه و صرفاً با پرداخت کلیه حقوق مالی زوجه، درخواست طلاق را مطرح کند. در این موارد، قانون به طور مستقیم حضور در جلسات مشاوره بهزیستی را برای زوجین اجباری نکرده است. با این حال، دادگاه ممکن است زوجین را به مراکز مشاوره ارجاع دهد تا پیش از صدور حکم نهایی، تلاش هایی برای سازش صورت گیرد و یا ابعاد روانی و اجتماعی طلاق بررسی شود. این ارجاع بیشتر جنبه حمایتی و تلاشی برای کاهش آسیب ها دارد تا یک الزام قانونی که در طلاق توافقی وجود دارد.

2. طلاق به درخواست زوجه (زن): اگر زن به دلیل عسر و حرج (سختی و مشقت غیرقابل تحمل در زندگی) یا داشتن یکی از شروط دوازده گانه ضمن عقد، درخواست طلاق را مطرح کند، دادگاه ابتدا به بررسی دلایل وی می پردازد. در این موارد نیز، الزام قانونی به شرکت در جلسات مشاوره بهزیستی به شدت طلاق توافقی نیست. اما مانند طلاق به درخواست زوج، دادگاه می تواند زوجین را برای مشاوره ارجاع دهد. هدف از این ارجاع، علاوه بر تلاش برای سازش، می تواند بررسی صحت ادعاهای زوجه و ارزیابی راه های جایگزین باشد.

بنابراین، اگرچه اجباری بودن مشاوره در طلاق یک طرفه به اندازه طلاق توافقی صریح و مستقیم نیست، اما دادگاه ها همچنان می توانند زوجین را به مشاوره ارجاع دهند تا از تمامی ابعاد موضوع اطمینان حاصل شود و بهترین تصمیم گرفته شود. این نشان می دهد که دیدگاه قانونگذار به مشاوره، فراتر از صرفاً یک رویه اداری، بلکه یک ابزار حمایتی و تحلیلی است.

سوالات متداول (FAQ)

آیا مشاوره برای طلاق یک طرفه (به درخواست زوج یا زوجه) هم اجباری است؟

در حال حاضر، اجباری بودن مشاوره بهزیستی عمدتاً برای طلاق توافقی است. در طلاق یک طرفه، اگرچه دادگاه ممکن است زوجین را به مشاوره ارجاع دهد، اما این ارجاع لزوماً یک الزام قانونی سختگیرانه نیست و بیشتر جنبه ارشادی و تلاشی برای سازش دارد.

اگر یکی از زوجین به خارج از کشور رفته باشد، تکلیف مشاوره چیست؟

در صورت اقامت یکی از زوجین در خارج از کشور، فرآیند مشاوره ممکن است با چالش هایی روبرو شود. در این موارد، می توان از طریق وکالت به وکیل دادگستری، مراحل ثبت نام در سامانه تصمیم و پیگیری های اولیه را انجام داد. با این حال، برای حضور در جلسات مشاوره، نیاز به تمهیدات خاصی است. گاهی ممکن است دادگاه اجازه دهد تا جلسات به صورت آنلاین (ویدئوکنفرانس) برگزار شود، یا در صورت عدم امکان، با تشخیص قاضی و مشاور، مسیرهای جایگزین بررسی شود. توصیه می شود در این شرایط حتماً با یک وکیل متخصص مشورت شود.

آیا می توانیم مشاور خود را انتخاب کنیم؟

سامانه تصمیم بهزیستی، زوجین را به یکی از مراکز مشاوره مورد تأیید ارجاع می دهد. در بسیاری از موارد، زوجین امکان انتخاب مشاور خاصی را ندارند و ارجاع بر اساس نوبت و ظرفیت مراکز صورت می گیرد. با این حال، اگر زوجین دارای دلایل موجهی برای تغییر مشاور باشند، می توانند درخواست خود را مطرح کنند که در صورت موافقت، به مشاور دیگری ارجاع داده شوند.

اگر مشاور تشخیص دهد که زوجین نباید طلاق بگیرند، چه می شود؟

هدف اصلی مشاور تلاش برای سازش و حفظ زندگی مشترک است. اگر مشاور تشخیص دهد که اختلافات زوجین قابل حل هستند و راهی برای ادامه زندگی وجود دارد، گواهی سازش صادر می کند. در این صورت، زوجین نمی توانند دادخواست طلاق توافقی را ثبت کنند و باید برای زندگی مشترک خود تلاش کنند یا در صورت اصرار بر جدایی، مسیرهای حقوقی دیگری را (مانند طلاق یک طرفه) با ارائه دلایل موجه پیگیری کنند.

آیا اطلاعات گفته شده در جلسات محرمانه باقی می ماند؟

بله، یکی از اصول اخلاقی و حرفه ای در مشاوره، محرمانگی اطلاعات است. تمامی اطلاعات و جزئیاتی که زوجین در جلسات مشاوره با مشاور در میان می گذارند، محرمانه باقی خواهد ماند و مشاور بدون رضایت زوجین، مجاز به افشای آن نیست. این اصل برای ایجاد فضای اعتماد و صداقت در جلسات ضروری است.

چه مدت زمان پس از دریافت گواهی عدم انصراف، برای ثبت دادخواست طلاق فرصت داریم؟

گواهی عدم انصراف از طلاق، که پس از اتمام جلسات مشاوره صادر می شود، معمولاً دارای اعتبار سه ماهه است. زوجین باید ظرف این مدت نسبت به ثبت دادخواست طلاق توافقی خود در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام کنند. در غیر این صورت، اعتبار گواهی منقضی شده و برای طی کردن مراحل طلاق، باید دوباره فرآیند مشاوره را آغاز نمایند.

نقش وکیل در فرآیند مشاوره طلاق چیست؟

همانطور که قبلاً اشاره شد، وکیل نمی تواند به جای زوجین در جلسات مشاوره بهزیستی شرکت کند، زیرا حضور خود زوجین برای تعامل با مشاور ضروری است. با این حال، نقش وکیل در فرآیند کلی طلاق توافقی، از جمله بخش مشاوره، بسیار حیاتی است. وکیل می تواند قبل از شروع جلسات، زوجین را با قوانین و حقوق خود آشنا کند، در تنظیم توافق نامه طلاق به آن ها کمک کند، و پس از اتمام جلسات مشاوره و دریافت گواهی عدم انصراف، دادخواست طلاق را ثبت کرده و تمامی مراحل قانونی بعدی در دادگاه و دفترخانه را پیگیری نماید. حضور یک وکیل متخصص می تواند از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کرده و فرآیند را تسریع و تسهیل کند.

زمان لازم برای گواهی عدم انصراف چقدر است؟

زمان لازم برای صدور گواهی عدم انصراف از طلاق، پس از اتمام حداقل 3 تا حداکثر 5 جلسه مشاوره، و در بازه زمانی 45 روز کاری است. به محض اینکه مشاور به نتیجه نهایی در خصوص عدم سازش زوجین برسد، این گواهی را صادر می کند و معمولاً این کار بلافاصله پس از آخرین جلسه انجام می شود.

نتیجه گیری: انتخابی آگاهانه برای آینده ای بهتر

فرآیند طلاق، بدون شک، یکی از دشوارترین و حساس ترین دوران های زندگی هر فرد است. در این مسیر پرفراز و نشیب، جلسات مشاوره طلاق، که امروزه به یک الزام قانونی تبدیل شده اند، نقش محوری و بی بدیلی ایفا می کنند. همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، این جلسات که معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه در بازه زمانی ۴۵ روز کاری برگزار می شوند، نه تنها فرصتی برای بررسی عمیق و آگاهانه تصمیم به جدایی فراهم می کنند، بلکه به زوجین کمک می کنند تا با مدیریت هیجانات، بهبود مهارت های ارتباطی و برنامه ریزی برای آینده ای بدون تنش، آسیب های روانی ناشی از طلاق را برای خود و به ویژه فرزندانشان به حداقل برسانند.

هدف قانونگذار از اجباری کردن این مشاوره ها، تنها کاهش آمار طلاق نیست، بلکه ترویج تصمیمی آگاهانه و مسئولانه است که با کمترین تبعات منفی همراه باشد. از ثبت نام در سامانه تصمیم و ارجاع به مراکز بهزیستی گرفته تا شرکت فعال در جلسات و دریافت گواهی عدم انصراف، هر گام در این مسیر نیازمند دقت، صداقت و همکاری است. حتی در صورت عدم سازش، مزایای واقعی این جلسات در کاهش خصومت ها، التیام زخم های عاطفی و آماده سازی برای شروعی دوباره، بر کسی پوشیده نیست.

در نهایت، برای اطمینان از رعایت تمامی حقوق قانونی و طی کردن صحیح و سریع فرآیند طلاق، توصیه اکید می شود که در کنار فرآیند مشاوره، از همان ابتدا با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید. حضور وکیل می تواند به شما در درک دقیق قوانین، تنظیم توافق نامه های جامع و پیگیری امور در مراجع قضایی کمک شایانی کند و از بروز مشکلات و پیچیدگی های احتمالی جلوگیری نماید. با انتخابی آگاهانه و استفاده از حمایت های حقوقی و روانشناختی موجود، می توان این دوران سخت را با آرامش و اطمینان بیشتری پشت سر گذاشت و به سوی آینده ای بهتر گام برداشت.